توانای جن و روح

توانایی های جن و روح:   اگرچه جن از نظر قدرت فکرى ضعیف است زیرا درک او، درکى عقلى و قوى نیست و حداکثر خیالى و وهمى است ولى قدرت فیزیکی او زیاد است،از جمله مى‏تواند با سرعت زیاد کارهاى خارق العاده انجام دهد و بارهای سنگینى را در کمترین زمان جابه‏جا کند. در قرآن مجید داستان حضرت سلیمان (ع)وقتى عفریتى از جن مدعى مى‏شود که می تواند تخت بلقیس را در زمان بسیار اندکی از سرزمین بسیار دوری منتقل کند و به نزدآن حضرت بیاورد ، [12] حضرت سلیمان او را تکذیب نمى‏کند. [13] این دلیل برقدرت فوق العاده اجنه است.

جوادى آملی، عبدالله، تفسیر موضوعى، ج1، ص 119.

روح و قرآن

همچنین حقیقت و ماهیت روح و نحوه فعالیت آن یکی از پیچیده ترین مسائلی است که تا کنون دانش بشری قادر به درک آن نشده است و همین امر باعث اختلاف رأی اندیشمندان درباره ی آن شده است به گونه ای که «به گفته بعضی از دانشمندان در حدود هزار نظریه پیرامون حقیقت روح و دیگر مسائل مربوط به آن اظهار شده است». [6]

 

قرآن کریم نیز بر عدم قدرت و توانایی انسان نسبت به شناخت روح تأکید می کند: «و از تو درباره "روح" سؤال مى‏کنند، بگو: «روح از فرمان پروردگار من است و جز اندکى از دانش، به شما داده نشده است!». [7]

[6] نک: مکارم شیرازی، 50 درس اصول عقائد برای جوانان.

[7] اسراء، 85. «وَ یَسْئَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَ ما أُوتیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَلیلا»

ارواح و جن از نظر قرآن

میخته‏اى از آتش [2] آفریده شده است. و موجودى است با شعور و اراده که به اقتضاى طبیعتش از حواس بشر پوشیده مى‏باشد و در شرایط عادى، قابل درک حسى نیست. او مانند انسان، مکلف است [3] و در آخرت برانگیخته مى‏شود. و در این جهان مى‏تواند مطیع یا عاصى، مؤمن یا مشرک و... باشد. [4] و مؤمنین آنها در خدمت ائمه(ع) بوده و انسانهای مؤمن و شیعه را برادر خود می‏خوانند . [5]

[2] رحمن، 15: "وخلق الجان من مارج من نار"؛ و جن را از آمیخته‏اى از آتش آفریدیم.

[3] حِجر، 29-42، جن، 11-15

[4] قاموس قرآن، واژه‏ى جن.

[5] نک: آیا جنیان مسلمان و غیر مسلمان دارند؟ ؛ میزان الحکمه، محمدی ری شهری، ناشر مکتب الاعلام الاسلامی، 1403 ه. ق، 1362 ه. ش، ج 2 ، ص 11، ح 2658؛ اصول کافی (مترجم)، ج 2، کتاب الحجة، "باب آمدن جن نزد ائمه(ع) و پرسیدن از مسایل دینی"، ص 243، ح 4. لازم به یادآوری است 7 حدیث دیگر درباره جن در همین کتاب آورده شده است؛ سفینة البحار، للشیخ عباس القمی، دار الاسوه، الطبعة الثانیة، 1416 ه. ق، ج 1، باب الجیم بعده النون، ص 673؛ معارف قرآن، استاد مصباح یزدی، ص 316 .

ارواح و جن

چیستی جن و روح:

 

جن در لغت به معناى پوشیدگى و پنهانى است. این واژه در موارد متعددی در قرآن ذکر شده است و سوره‏اى به همین نام در قرآن وجود دارد که در آن برخی از ویژگی های این موجود پنهان، بیان شده است. برطبق آیاتی از دیگر سوره های قرآن این موجود همانند انسان مادى بوده و از آتش

[1] حجر، 27: "والجانَّ خلقناه من قبلُ من نارالسموم"، و جان را از پیش، از آتش زهرآگین آفریدیم.

ارواح 8

درباره شان نزول این آیه در (ویسالونک عن الروح قل الروح من امر ربی وما اوتیتم من العلم الا قلیلا)؛ " و درباره روح از تو می‌پرسند بگو روح از (سنخ) فرمان پروردگار من است و به شما از دانش جز اندکی داده نشده است تفسیر ابوالفتوح رازی آمده است: عبدالله بن مسعود گفت: با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌رفتیم. در مدینه به جماعتی از جهودان برخوردیم. بعضی گفتند: از او درباره روح بپرسیم. بعضی گفتند: نپرسیم. عبدالله گفت: من پشت سر او بودم که وحی بر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرود آمد. آن حضرت نیز روی به جهودان کرد و این آیه را برایشان خواند.

تفسیر ابوالفتوح رازی

ارواح 8

اقوال مفسرین
۱. تفسیر نمونه: از آنجا که روح، ساختمانی مغایر با ساختمان ماده دارد و اصول حاکم بر آن غیر از اصول حاکم بر ماده و خواص فیزیکی و شیمیائی آن است، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مامور می‌شود در یک جمله کوتاه و پرمعنی بگوید: «روح از عالم او است یعنی خلقتی اسرار آمیز دارد» سپس برای این که از این پاسخ تعجب نکنند، اضافه می‌کند، که بهره شما از علم و دانش بسیار کم و ناچیز است، بنابراین چه جای شگفتی که رازهای روح را نشناسید، هرچند از همه چیز به شما نزدیکتر است؟ ^[۲۰] و مؤید این معنی آیاتی است که در آنها تعبیر «ونفخ فیه من روحه»؛ ^[۲۱] (از روح خود در آن دمید) و یا «ونفخت فیه من روحی» ^[۲۲] از روحم در او دمیدم، با توجه به دو نکته:
۱. «من» در من روحی، نشویه است که بیان سرچشمه و منشا پیدایش چیزی می‌باشد.
۲. اضافه (و نسبت روح) به خدا اضافه تشریفی است و منظور یک روح مقدس الهی است که خدا به آدمیان بخشیده است.
۲. مرحوم علامه طباطبائی رحمة‌الله‌علیه می‌فرماید:
۱. سؤال از حقیقت مطلق روح است ^[۲۳] و روح هم در لغت به معنای مبدا حیات و زندگی است که حیوان بوسیله آن احساس و حرکت را ارادی خود را انجام می‌دهد. ^[۲۴]
۲. روح از سنخ امر است و امر خداوند چنان است که خود معرفی نموده است «فرمان او چنین است که هرگاه چیزی را اراده کند، تنها به آن می‌گوید «کن؛ آن نیز بی‌درنگ موجود می‌شود» ^[۲۵]
از آیه فوق استفاده می‌شود که امر خداوند سخن خداوند است نسبت به اشیاء به صورت «کن» به معنای ایجاد، وجود یافتن شیء از آن جهت که استناد به خداوند دارد.
۳. خداوند می‌فرماید: «امر و خلق برای اوست». ^[۲۶] او عبارت است از وجود شیء از آن جهت که فقط استناد به خداوند دارد، اما خلق استناد به حقیقت اشیاء است به خداوند توسط اسباب تکوینی.
۴. امر خداوند در هر چیزی ملکوت (و درون) آن شیء است و ملکوت رساتر از ملک (ظاهر است) در نتیجه هر شیء ملکوتی دارد چنانکه امر دارد.

علامه طباطبائی، محمد حسین، المیزان، (تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۲) ج۱۳، ص۲۱۲.   

ارواح7

← دیدگاه روایات
ائمه (علیهم‌السّلام) به عنوان مفسران اصلی وحی، درباره آیه، بیاناتی دارند، که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
۱. در روایات متعددی که در کتب شیعه و اهل سنت آمده است که مشرکان قریش این سؤال را از دانشمندان اهل کتاب گرفتند و می‌خواستند پیامبر را با آن بیازمایند به آنها گفته شده بود که اگر محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اطلاعات فراوانی درباره روح در اختیار شما بگذارد، دلیل بر عدم صداقت او است، لذا جمله کوتاه و پر معنی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای آنها اعجاب انگیز بود. ^[۱۴]
۲. از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده است که فرمود: «انما الروح خلق من خلقه، له بصر و قوه...» روح از مخلوقات خداوند است بینائی و قدرت و قوت دارد، خدا آنرا در دل‌های پیغمبران و مؤمنان قرار می‌دهد.
۳. در روایت دیگر می‌خوانیم «هی من الملکوت» روح از عالم ملکوت و از قدرت خداوند است»در نتیجه از این روایات استفاده می‌شود که مراد از این که «روح از امر خداست» یعنی خلق ویژه الهی است که از عالم ملکوت می‌باشد.

مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، (تهران، دارالکتب، الاسلامیه) ج۱۲، ص۲۵۳.   

ارواح6

رای روشن شدن مطلب، در این مقاله به دو بحث به صورت خلاصه پرداخته می‌شود:
۱. معنی روح و کاربردهای آن در قرآن
۲. معنی «از امر خدا بودن روح»
الف) معنی روح و کاربرد‌های آن در قرآن: روح از نظر لغت به معنی «نفس» و «دویدن» است بعضی تصریح کرده‌اند، که روح و ریح (باد) از یک معنی گرفته شده است، ^[۱] و اگر روح انسانی که گوهر مستقل مجردی است به این نام نامیده شده بدان جهت است که از نظر تحرک و حیات آفرینی، و ناپیدا بودن همچون نفس و باد است اما موارد استعمال آن در قرآن متعدد است که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
۱. روح مقدسی که پیامبران را در انجام رسالتشان یاری و تقویت می‌کرده. ^[۲]
۲. نیروی معنوی که مؤمنان را یاری و تقویت می‌کند «ایدهم بروح منه» ^[۳]
۳. فرشته مخصوص وحی. ^[۴]
۴. فرشته بزرگی از فرشتگان و یا مخلوقی برتر. ^[۵]
۵. وحی آسمانی. ^[۶]
۶. روح انسانی «ونفخت فیه من روحی» ^[۷] همین روح عظیمی است که ما را از حیوانات جدا می‌سازد و برترین شرف، است و تمام قدرت و فعالیت ما از آن سرچشمه می‌گیرد، و به کمک آن اسرار علوم را می‌شکافیم، و به اعماق موجودات راه می‌یابیم. ^[۸]
ب: معنی از امر خدا بودن روح: خداوند در قرآن در چهار مورد با تعبیرات مختلف فرموده «که روح از امر خداست» ^{[۹] [۱۰] [۱۱] [۱۲]} که متن کامل یکی از آیات چنین است «و یسئلونک عن الروح قل الروح من امر ربی و ما اوتیتم من العلم الا قلیلا» ^[۱۳] از تو درباره «روح» سؤال می‌کنند، بگو: روح از فرمان پروردگار من است، و جز اندکی از دانش به شما داده نشده است؟ اکنون از دو طریق، به بررسی آیه مذکور و مانند آن می‌پردازیم:

حویزی، علی بن جمعه، نورالثقلین، ج۳، ص۲۱۵.   

ارواح5

برای اثبات امکان ارتباط با ارواح شواهد فراوانی می‌توان ارائه کرد!

← ارتباط سلمان فارسی با روح یکی از اموات
ارتباط سلمان فارسی در آستانه مرگ خویش با روح یکی از اموات در قبرستان مدائن و گفتگوی طولانی آنها درباره سکرات مرگ، و حالات پس از آن و مشاهده مراحل غسل و کفن و دفن خود و بیان موقعیتش در عالم برزخ. ^[۷]

← سخن گفتن حضرت عیسی با روح یکی از اموات
سخن گفتن حضرت عیسی ـ علیه‌السّلام ـ با روح یکی از اموات در سرزمینی که بر اثر عذاب الهی ویران شده بود و روح فرد زنده شده، علّت عذاب را پرستش طاغوت، علاقه به دنیا، کم‌ترسیدن از خدا، آرزوهای طولانی و غفلت ذکر کرد و گفت که شب در عافیت بودیم صبح خود را در هاویه یافتم که همان سجین است و سجین کوههایی است از آتش که تا قیامت بر ما بر‌افروخته شده است. ^[۸]

← مشاهده عذاب معاویه

مشاهده عذاب معاویه در حالی که به زنجیر کشیده شده بود و دائم طلب آب می‌کرد توسط امام باقر و امام صادق ـ علیهما ‌السّلام ـ

.مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، داراحیاء التراث العربی، بیروت لبنان، ۱۹۸۳، چاپ سوم، ج۶، ص۲۴۷، ح۸۳.    

ارواح3

به جز داستانهای اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ و انبیاء ـ علیهم السّلام ـ می‌توان به حکایتهایی از زندگی علماء و اولیاء و بندگان صالح خداوند نیز اشاره کرد نظیر:
۱.احضار روح پدر علامه طباطبایی و سخن گفتن مرحوم الهی برادر علامه با پدرشان و گلایه پدر از این که از ثواب تفسیر المیزان چیزی به ایشان اهداء نشده است . و نیز ملاقات خود علامه با روح شاه حسین ولی که ۳۰۰ سال از مرگش می‌گذشته است .۲. ملاقات مرحوم آیت الله بهاءالدینی با روح شهید آیت الله صدوقی یک روز پس از شهادت ایشان . و ارتباط همیشگی مرحوم بهاءالدینی با روح فرزند بزرگشان حمید.

↑ . حیدری کاشانی، حسین، سیری در آفاق، ناشر، مؤلف، قم، ۱۳۷۹، چاپ دوّم، ص۳۵۰.